ΑΠΟ ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ
Το σύστημα εφημεριών των γιατρών που ισχύει σήμερα είναι άκρως προβληματικό. Το 2010
στοίχισε 344 εκ €, ποσό που προστίθεται στα 3,035 δις € της μισθοδοσίας (στοιχεία
2010). Μαζί με τα 150 εκ € των υπερωριών, ανεβάζει τις πρόσθετες αμοιβές στα 500 εκ
€.
Οι εφημερίες αποφασίζονται από το νοσοκομείο με βάση τη διάρθρωση της ιατρικής
υπηρεσίας σε Κλινικές. Σε πολλά νοσοκομεία, ειδικά στην επαρχία, υπάρχουν κλινικές με
λιγότερες από 15 κλίνες και το σύνολο του Παθολογικού ή του Χειρουργικού τομέα δεν
έχει περισσότερες από 50-60 κλίνες. Από αυτές, ένα μέρος μόνο είναι πλήρεις σε μία
δεδομένη στιγμή. Το σημερινό σύστημα εφημεριών κατά κλινική προβλέπει την ενεργή
εφημερία, δηλαδή την άμεση διαθεσιμότητα ενός γιατρού ανά κλινική, δηλαδή, πολλές
φορές για λιγότερους από 10 ασθενείς που νοσηλεύονται σε μία δεδομένη ημέρα. Η αλλαγή
του τρόπου οργάνωσης των εφημεριών σε επίπεδο τομέα προσφέρει σημαντικές δυνατότητες
εξοικονόμησης, αφού ένας ή δύο γιατροί σε επίπεδο τομέα μπορούν να κάνουν τα ίδια με
αυτούς που απασχολούνται σήμερα στο πλαίσιο των εφημερευουσών κλινικών.
Το σύστημα εφημεριών κατά κλινική σε κάποιο βαθμό απαντά στο μείζον πρόβλημα της
έλλειψης έμπειρου και εκπαιδευμένου νοσηλευτικού προσωπικού. Η παρουσία αυτού του
προσωπικού μπορεί, πραγματικά, να υποκαταστήσει σε κάποιο βαθμό την ανάγκη παρουσίας
γιατρού περιορίζοντάς την στην ανάγκη αντιμετώπισης περιπτώσεων που δεν μπορεί να
αντιμετωπίσει το νοσηλευτικό προσωπικό. Ακόμη και αν δεχτούμε, όμως, ότι η παρουσία
γιατρών μπορεί να λειτουργήσει αντίστροφα, δηλαδή να αντιμετωπίσει την έλλειψη
νοσηλευτών, δεν παύει να είναι ένας μάλλον δαπανηρός τρόπος αντιμετώπισης
νοσηλευτικών αναγκών χαμηλής έντασης.
Το πρόβλημα με τις εφημερίες διογκώθηκε το 2009,όταν οι Αναπληρωτές Διευθυντές έγιναν
«συλλήβδην» και δια βοής Διευθυντές. Αυτό ουσιαστικά σήμαινε και αύξηση της
επιβάρυνσης για εφημερίες, καθώς η ένταξή στο πρόγραμμα εφημεριών γίνεται με τις
αυξημένες αποδοχές του Διευθυντή. Σημειώνουμε εδώ ότι στη 2η ΥΠΕ, τη μόνη για την
οποία έχουμε τα απαραίτητα στοιχεία, σε σύνολο 1544 ειδικευμένων γιατρών, η κατανομή
για το 2010 είναι ως εξής: Διευθυντές 539, Επιμελητές Α’ 582 και Επιμελητές Β’ 473.
Το πρόβλημα έγινε ακόμη χειρότερο το 2010, εν μέσω οικονομικής κρίσης, όταν
αποφασίσθηκε να πληρώνονται εφημερίες ακόμη και γιατροί που, εκ των πραγμάτων, δεν
εφημερεύουν, όπως πολλοί από τους εργαστηριακούς γιατρούς.
Η πρότασή μας για την αναμόρφωση του συστήματος εφημεριών συνοψίζεται στη φράση «όλα
τα νοσοκομεία κάθε ημέρα». Αυτό σημαίνει ότι οι γιατροί εφημερεύουν περιοδικά, σε
επίπεδο τομέα, στις ώρες που το νοσοκομείο βρίσκεται σε εσωτερική εφημερία. Οι ώρες
ενεργού εφημερίας περιορίζονται σημαντικά στο βαθμό που θα επιτευχθεί η λειτουργία
των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών.
Η ουσιαστικότερη πρόταση αφορά στον τρόπο της «ενεργού εφημερίας», δηλαδή της
ετοιμότητας των νοσοκομείων να δέχονται επείγοντα περιστατικά. Με την αλλαγή στο
καθεστώς της Επείγουσας Φροντίδας, με τη λειτουργία των ΤΕΠ (βλ. εδώ), θα λειτουργούν
ΤΕΠ μόνο σε ορισμένα επιλεγμένα νοσοκομεία ή και ειδικά κέντρα, αλλά σε 24ωρη βάση
κάθε ημέρα. Αφού το περιστατικό σταθεροποιηθεί, θα γίνεται εισαγωγή σε νοσοκομείο της
περιοχής αναφοράς του ΤΕΠ, σε ώρες κανονικής λειτουργίας. Είναι σημαντικό να
κατανοήσουμε εδώ ότι η εισαγωγή δεν γίνεται υποχρεωτικά στο νοσοκομείο που στεγάζει
το ΤΕΠ. Έτσι, η εισαγωγή στο νοσοκομείο μπορεί να προγραμματιστεί και αποσυνδέεται
από την «καταχρηστική χρήση» της έννοιας του «επείγοντος» όπως γίνεται σήμερα. Αυτό,
ταυτόχρονα, σημαίνει ότι τα περισσότερα νοσοκομεία απαλλάσσονται από την υποχρέωση
ενεργού εφημερίας με αντίστοιχη μείωση των αμοιβών για εφημερίες που, ουσιαστικά, δεν
θα χρειάζονται με την αλλαγή στην Επείγουσα Φροντίδα. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι στα
περισσότερα επαρχιακά νοσοκομεία σήμερα, η έννοια της ενεργού εφημερίες στην ουσία
σημαίνει απλή παραπομπή των περιστατικών σε μεγάλα νοσοκομεία στο Κέντρο της
Περιφέρειας. Αυτή η «ψευδαίσθηση» εφημερίας στα νοσοκομεία αυτά μπορεί να αποδειχθεί
ακόμη και επικίνδυνη και, πάντως, όχι ιδιαίτερα αποτελεσματική.
Το σύστημα εφημεριών των γιατρών που ισχύει σήμερα είναι άκρως προβληματικό. Το 2010
στοίχισε 344 εκ €, ποσό που προστίθεται στα 3,035 δις € της μισθοδοσίας (στοιχεία
2010). Μαζί με τα 150 εκ € των υπερωριών, ανεβάζει τις πρόσθετες αμοιβές στα 500 εκ
€.
Οι εφημερίες αποφασίζονται από το νοσοκομείο με βάση τη διάρθρωση της ιατρικής
υπηρεσίας σε Κλινικές. Σε πολλά νοσοκομεία, ειδικά στην επαρχία, υπάρχουν κλινικές με
λιγότερες από 15 κλίνες και το σύνολο του Παθολογικού ή του Χειρουργικού τομέα δεν
έχει περισσότερες από 50-60 κλίνες. Από αυτές, ένα μέρος μόνο είναι πλήρεις σε μία
δεδομένη στιγμή. Το σημερινό σύστημα εφημεριών κατά κλινική προβλέπει την ενεργή
εφημερία, δηλαδή την άμεση διαθεσιμότητα ενός γιατρού ανά κλινική, δηλαδή, πολλές
φορές για λιγότερους από 10 ασθενείς που νοσηλεύονται σε μία δεδομένη ημέρα. Η αλλαγή
του τρόπου οργάνωσης των εφημεριών σε επίπεδο τομέα προσφέρει σημαντικές δυνατότητες
εξοικονόμησης, αφού ένας ή δύο γιατροί σε επίπεδο τομέα μπορούν να κάνουν τα ίδια με
αυτούς που απασχολούνται σήμερα στο πλαίσιο των εφημερευουσών κλινικών.
Το σύστημα εφημεριών κατά κλινική σε κάποιο βαθμό απαντά στο μείζον πρόβλημα της
έλλειψης έμπειρου και εκπαιδευμένου νοσηλευτικού προσωπικού. Η παρουσία αυτού του
προσωπικού μπορεί, πραγματικά, να υποκαταστήσει σε κάποιο βαθμό την ανάγκη παρουσίας
γιατρού περιορίζοντάς την στην ανάγκη αντιμετώπισης περιπτώσεων που δεν μπορεί να
αντιμετωπίσει το νοσηλευτικό προσωπικό. Ακόμη και αν δεχτούμε, όμως, ότι η παρουσία
γιατρών μπορεί να λειτουργήσει αντίστροφα, δηλαδή να αντιμετωπίσει την έλλειψη
νοσηλευτών, δεν παύει να είναι ένας μάλλον δαπανηρός τρόπος αντιμετώπισης
νοσηλευτικών αναγκών χαμηλής έντασης.
Το πρόβλημα με τις εφημερίες διογκώθηκε το 2009,όταν οι Αναπληρωτές Διευθυντές έγιναν
«συλλήβδην» και δια βοής Διευθυντές. Αυτό ουσιαστικά σήμαινε και αύξηση της
επιβάρυνσης για εφημερίες, καθώς η ένταξή στο πρόγραμμα εφημεριών γίνεται με τις
αυξημένες αποδοχές του Διευθυντή. Σημειώνουμε εδώ ότι στη 2η ΥΠΕ, τη μόνη για την
οποία έχουμε τα απαραίτητα στοιχεία, σε σύνολο 1544 ειδικευμένων γιατρών, η κατανομή
για το 2010 είναι ως εξής: Διευθυντές 539, Επιμελητές Α’ 582 και Επιμελητές Β’ 473.
Το πρόβλημα έγινε ακόμη χειρότερο το 2010, εν μέσω οικονομικής κρίσης, όταν
αποφασίσθηκε να πληρώνονται εφημερίες ακόμη και γιατροί που, εκ των πραγμάτων, δεν
εφημερεύουν, όπως πολλοί από τους εργαστηριακούς γιατρούς.
Η πρότασή μας για την αναμόρφωση του συστήματος εφημεριών συνοψίζεται στη φράση «όλα
τα νοσοκομεία κάθε ημέρα». Αυτό σημαίνει ότι οι γιατροί εφημερεύουν περιοδικά, σε
επίπεδο τομέα, στις ώρες που το νοσοκομείο βρίσκεται σε εσωτερική εφημερία. Οι ώρες
ενεργού εφημερίας περιορίζονται σημαντικά στο βαθμό που θα επιτευχθεί η λειτουργία
των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών.
Η ουσιαστικότερη πρόταση αφορά στον τρόπο της «ενεργού εφημερίας», δηλαδή της
ετοιμότητας των νοσοκομείων να δέχονται επείγοντα περιστατικά. Με την αλλαγή στο
καθεστώς της Επείγουσας Φροντίδας, με τη λειτουργία των ΤΕΠ (βλ. εδώ), θα λειτουργούν
ΤΕΠ μόνο σε ορισμένα επιλεγμένα νοσοκομεία ή και ειδικά κέντρα, αλλά σε 24ωρη βάση
κάθε ημέρα. Αφού το περιστατικό σταθεροποιηθεί, θα γίνεται εισαγωγή σε νοσοκομείο της
περιοχής αναφοράς του ΤΕΠ, σε ώρες κανονικής λειτουργίας. Είναι σημαντικό να
κατανοήσουμε εδώ ότι η εισαγωγή δεν γίνεται υποχρεωτικά στο νοσοκομείο που στεγάζει
το ΤΕΠ. Έτσι, η εισαγωγή στο νοσοκομείο μπορεί να προγραμματιστεί και αποσυνδέεται
από την «καταχρηστική χρήση» της έννοιας του «επείγοντος» όπως γίνεται σήμερα. Αυτό,
ταυτόχρονα, σημαίνει ότι τα περισσότερα νοσοκομεία απαλλάσσονται από την υποχρέωση
ενεργού εφημερίας με αντίστοιχη μείωση των αμοιβών για εφημερίες που, ουσιαστικά, δεν
θα χρειάζονται με την αλλαγή στην Επείγουσα Φροντίδα. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι στα
περισσότερα επαρχιακά νοσοκομεία σήμερα, η έννοια της ενεργού εφημερίες στην ουσία
σημαίνει απλή παραπομπή των περιστατικών σε μεγάλα νοσοκομεία στο Κέντρο της
Περιφέρειας. Αυτή η «ψευδαίσθηση» εφημερίας στα νοσοκομεία αυτά μπορεί να αποδειχθεί
ακόμη και επικίνδυνη και, πάντως, όχι ιδιαίτερα αποτελεσματική.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου